Naturalne barwniki do tkanin i ubrań

Roślinne barwniki do tkanin służą ludziom od tysiącleci. Były używane do barwienia tkanin, przędz, do wyrobu kosmetyków, a także w malarstwie, ceramice i innych sztukach użytkowych. Do niedawna wszystkie kolory, które znał człowiek, pochodziły z surowców naturalnych, głównie z roślin barwierskich. Dzisiaj tradycyjne receptury na farbowanie tkanin i ubrań są słabo znane, a szkoda. Organiczne barwniki do tkanin i ubrań mają wciąż wiele do zaoferowania, są obecnie pierwszym wyborem osób dbających o środowisko, ale zaskarbiły sobie również serce artystów, projektantów i współczesnych rzemieślników, ze względu na unikatową estetykę.

Naturalne barwniki z roślin barwierskich

Barwniki roślinne to największa grupa barwników naturalnych. Do barwienia wykorzystuje się części roślin, takie jak: kora, kłącze, drewno, liście, owoce, kwiaty czy nasiona, a także całe zioła. Są to barwniki w pełni organiczne, bezpieczne i przyjazne dla ciała. Często barwniki do tkanin znajdują się w roślinach o właściwościach antybakteryjnych, ściągających, wspierających pielęgnację skóry. Barwnik i materiał nim farbowany mogą więc pozytywnie wpływać na nasze zdrowie.

Zalety naturalnego barwienia tkanin i ubrań

Farbowanie roślinami to intuicyjne połączenie z Ziemią, jej darami, to powrót do tradycji przodków i ich wartości. Barwnik do tkanin, który sami zbierzemy z ogrodu lub lasu tworzy inny produkt, niż farba z saszetki. Obcowanie z przyrodą i poznanie jej cykliczności, samodzielne wytwarzanie przedmiotów, to tylko niektóre zalety korzystania z roślinnego barwnika do tkanin.

Naturalne barwniki do tkanin prowokują kolejne pozytywne wybory. Organiczny barwnik wiąże się tylko z naturalnymi włóknami, a więc do barwienia trzeba użyć tkanin z bawełny, lnu, wełny, jedwabiu itp. Pełną listę włókien, które polecamy do farbowania, znajdziesz poniżej. Bez wątpienia są to materiały bardziej przyjazne człowiekowi, niż syntetyki.

Wyjątkowa paleta kolorów, które dają roślinne barwniki do tkanin, to ich kolejna zaleta. Kolory pasują do siebie nawzajem w wielu zestawieniach. Niektórzy mówią, że każdy kolor naturalny jest piękny, a tkaniny farbowane za pomocą surowców roślinnych są twarzowe.

Nade wszystko farbowanie barwnikami naturalnymi jest przyjemne i nieco magiczne. Kolor zależy od wielu czynników, np. pory zbioru roślin, pozyskania barwnika, użytych tkanin czy wody… a nawet naszego humoru. Czy nie brzmi to jak alchemia?

Jakie tkaniny można farbować naturalnie?

Farbowanie to w dużym skrócie połączenie cząsteczek włókna z cząsteczkami barwników. Aby barwienie dało trwały kolor, trzeba dobrać surowce do typu materiału. Naturalne barwniki łączą się wyłącznie z włóknami pochodzenia naturalnego. Tkaniny i ubrania, które chcesz farbować roślinami muszą być wykonane z włókien roślinnych (np. bawełny) lub włókien pochodzenia zwierzęcego (np. wełny). Barwniki z roślin wykorzystuje się zarówno do barwienia zgrzebnego materiału z lnu, jak i tkanin z luksusowego jedwabiu.

Oto lista włókien, które można farbować barwnikami roślinnymi:

• linen
• bawełna
• jedwab
• wełna
• konopie
• sizal
• ramia
• alpaka
• merynos
• kaszmir

Jeśli koniecznie chcesz pofarbować materiały wykonane z mieszanki włókien syntetycznych i naturalnych, upewnij się, że w składzie tkaniny jest minimum 70% włókien naturalnych (np. 75% bawełny i 25% poliestru). Wtedy roślinny barwnik do tkanin ma sens.

Z jakich roślin pozyskujemy barwniki

Jak przygotować nasze barwniki do farbowania tkanin i ubrań?

Barwniki do tkanin w postaci suszonych twardych części roślin (kora, drewno, kłącze) najlepiej zamocz w garnku w zimnej wodzie na noc poprzedzającą farbowanie. Następnego dnia taką kąpiel podgrzewaj przez godzinę lub dwie, w międzyczasie możesz dolać wody. Następnie odcedź za pomocą gęstego sitka. W gotowej kolorowej wodzie (nazywanej kąpielą barwiącą) zanurz tekstylia i znowu podgrzewaj je przez minimum godzinę. Kolor nasyca się, jeśli farbowanie trwa dłużej. Pamiętaj, by zapewnić ruch materiałów w garnku.

Ostateczne efekty, jakie dają naturalne barwniki do tkanin, czasem nie są od razu widoczne. Co ważne, końcowy kolor będzie jaśniejszy niż ten, który widzisz na mokrym materiale. Po pierwsze spłucze się barwnik powlekający włókna w nadmiarze, a po drugie, tkanina wyschnie i stanie się naturalnie jaśniejsza. Proporcje wagowe i ilościowe znajdziesz w tabelach pośród instrukcji (patrz SHOP).

Również materiał trzeba przygotować do farbowania. Najpierw go wypierz – w pralce lub ręcznie, ale z użyciem delikatnego detergentu (np. płatków mydlanych). Chodzi o to, by zmyć z tkaniny apreturę, tłuszcze i kleje. Tuż przed włożeniem do rozpuszczonego barwnika namocz materiał lub przędzę w ciepłej wodzie.

Dlaczego warto wybrać naturalne barwniki zamiast syntetycznych

Kolor

Barwniki do tkanin wprost z natury mają wiele zalet i w niektórych aspektach prześcigają barwniki syntetyczne. Przede wszystkim, dają niespotykane barwy, które są o wiele bardziej subtelne i malarskie, niż kolor sztucznie wytworzony. Analizy naukowe wskazują na to, że w barwniku naturalnym jest kilka, a nawet kilkanaście związków barwnych, podczas gdy barwnik syntetyczny składa się tylko z jednego związku. To determinuje bogatą paletę kolorów z roślin.

Nietoksyczność

Roślinne barwniki są nieuczulające, ponieważ nie zawierają w sobie chemii. Bardzo często do farbowania tkanin używa się ziół leczniczych czy odpadków kuchennych, a więc roślin jadalnych. Barwnik z surowców naturalnych jest nietoksyczny, co wpływa na jakość pracy farbiarza. Również osoby noszące farbowaną barwnikami roślinnymi tkaninę blisko ciała kierują się dbałością o własne zdrowie.

Odnawialność

Barwnik do tkanin z łąki czy lasu jest łatwo dostępny i odnawialny. Najpewniej za rok o tej samej porze znowu może być pozyskany bez wysiłku, bez chemicznej czy zmechanizowanej produkcji.

Naturalne barwniki od Dzikie Barwy

Sklep pracowni Dzikie Barwy oferuje szeroką gamę produktów roślinnych wraz z środkami bejcującymi, a także zestaw tkanin do farbowania. Są tu barwniki z roślin lokalnych oraz egzotycznych, wszystkie o sprawdzonym pochodzeniu i przetestowane pod kątem trwałego i pięknego barwienia. Kupisz tu barwniki dające niemal każdy kolor. Możesz je łatwo odszukać po hasłach: żółty, zielony, pomarańczowy, czerwony, niebieski, fioletowy, szary, czarny, bordowy, fioletowy… W opisach produktów oraz w wielu instrukcjach na blogu przeczytasz o proporcjach i przepisach na farbowanie.

Naturalne barwniki do tkanin – sklep

Nasze barwniki do tkanin są pieczołowicie wyselekcjonowane. Barwniki do sklepu komponowaliśmy kierując się wieloletnim doświadczeniem. Nasze produkty są regularnie wykorzystywane na zajęciach edukacyjnych oraz przy współpracy z markami odzieżowymi. Część z nich to klasyczne barwniki używane od tysięcy lat do farbowania, a inne to lokalne i zapomniane rośliny barwierskie.

Przepis prania tkanin farbowanych naturalnie

Tkaniny barwione ręcznie testujemy sami w kilku cyklach prania w pralce, choć użytkownikom zalecamy pranie ręczne z delikatnym detergentem. Jeśli musisz użyć pralki, włącz program na niską temperaturę i pierz z podobnymi kolorami.