tkaniny naturalne

Tkaniny, dzianiny i włóczki to materiały najbliższe człowiekowi. Otaczamy się nimi przez całe życie, mają bliski kontakt z naszym ciałem, używamy ich w kuchni, sypialni i łazience. Coraz częściej szukamy produktów przyjaznych nam i środowisku, tzw. ekologicznych. To bardzo pojemne słowo, takie słowo wytrych. Co to znaczy, jeśli chodzi o materiały, tkaniny?

Czym są tkaniny naturalne i eko?

Choć sama nie przepadam za etykietami typu bio, eko, zrównoważone, organiczne, zielone… wiem, że wiele osób kojarzy materiały dobre dla środowiska, twórców i użytkowników właśnie pod nazwą „ekologiczne”. W tym znaczeniu, możemy powiedzieć, że tkaniny ekologiczne to takie, które na każdym etapie produkcji są najbardziej przyjazne środowisku. To np. tkaniny, które nie wymagają środków chemicznych podczas uprawy, w przetwarzaniu włókna zużywa się mniej wody, a końcowe etapy produkcji takich włókien są bezpieczne dla pracowników. Czy naprawdę możemy sprawdzić każdy etap produkcji, począwszy od posiania włókien, poprzez warunki obróbki gotowej tkaniny? Szczerze wątpię. Tkaniny nazywane eko to także te pozyskane z recyklingu lub w ramach ratowania końcówek kolekcji.

Czym odróżniają się od przemysłowych?

Przede wszystkim wyróżnikiem tekstyliów przyjaznych środowisku jest surowiec. Niemal w całości to naturalne, roślinne lub zwierzęce włókna. Są inaczej uprawiane, w inny sposób pozyskiwane i przetwarzane.

• uprawa prowadzona z poszanowaniem środowiska i pozbawiona pestycydów
• zrównoważone zużycie wody podczas uprawy i produkcji włókna
• proces obróbki włókna pozbawiony jest chemii w postaci rozpuszczalników, chloru i metali ciężkich
• przy powstawaniu tkanin nie cierpią ludzie, nie są zatrudniane dzieci itp.
• produkcja materiału certyfikowanego jest nastawiona na zdrowie pracowników i użytkowników

Inne tkaniny tzw. ekologiczne to te, które są ratowane przed wyrzuceniem na śmieci. Ubranie z drugiej ręki ma prawie każdy, ale można też zakupić tkaniny nazywane stokowymi. Są to końcówki kolekcji lub lekko uszkodzone belki tkanin, które w pełni nadają się do użycia. Wpisują się w nurty lesswaste i zerowaste.

Dlaczego warto kupować naturalne tkaniny?

Jest wiele powodów, by zainwestować w tkaniny najwyższej próby. Jeśli do podjęcia decyzji nie wystarcza troska o środowisko naturalne, oto lista zalet z perspektywy świadomego użytkownika:

• nie nosisz chemii blisko ciała
• wpływasz na proces produkcji przyjazny dla przyrody
• wspierasz firmy i marki inwestujące w dobre jakościowo produkty
• jesteś zdrowsza/y, twoja skóra oddycha
• korzystasz ze swoich ubrań długo
• bazując na kilku ciuchach z włókien naturalnych, możesz zmniejszyć ilości ubrań zalegających w szafie

Oczywiście każdy sam dostrzeże inne zalety korzystania z naturalnych tkanin. Motywacje każdego z nas są różne, ale efekt dobrych wyborów wpłynie podobnie na nas wszystkich.

Które tkaniny wybrać, nie tylko do barwienia roślinami?

Konopie

Włókno z konopi zostało jakiś czas temu zapomniane, ale to tak naprawdę najbardziej przyjazna dla środowiska roślina włóknodajna! Uprawa konopi jest praktycznie bezobsługowa, zaś włókno należy do najsilniejszych, a zarazem delikatnych. Trzeba dodać, że są to tkaniny niezwykle zdrowe dla ludzi na każdym etapie życia. W dodatku w pełni biodegradowalne.

Len

Len pozyskuje się z całej łodygi rośliny o nazwie len zwyczajny. To włókno nie wymaga nawadniania podczas uprawy, jest podlewane deszczem! W dodatku z pozostałych części rośliny pozyskamy nasiona i olej. Produkcja lnu nie pozostawia odpadów, gdyż każde, nawet najkrótsze z włókien zostaje wykorzystane, np. w pakułach. Zalety noszenia ubrań z lnu są podobne do tych z konopi – przewiewność, dobra izolacja od promieni UV, higroskopijność, utrzymywanie naturalnej temperatury ciała i dobry wpływ na skórę.

Bawełna (nie tylko organiczna)

Jeśli kochasz naturalne włókna i bawełna jest ci bliska, to najlepsza na rynku alternatywa dla konwencjonalnej bawełny. Bawełna organiczna to taka, która uprawiana jest bez użycia pestycydów.

Jedwab

Szczególnie podatny na naturalne barwniki, idealny dla osób ceniących sobie luksusowe tekstylia. Idealny wręcz do technik druku botanicznego: ekoprint i bundle dye.

Wełna

Wełna jako tkanina rzadko występuje w sprzedaży, jednak czasem wprowadzamy ją na warsztaty. Polecamy wełnę z całego serca! Jako włókno pochodzenia zwierzęcego genialnie się farbuje naturalnie i daje trwałe kolory. W dodatku wymaga mniej barwników niż bawełna.

Stoki

Tkaniny stokowe są najczęściej końcówkami kolekcji i resztkami ze szwalni. Niekiedy mają znikome wady, jednak nie wpływa to na jakość ich użytkowania. Jeśli chcesz wpłynąć na zmniejszenie produkcji i uratować wciąż dobre włókna, to idealny wybór.

Tkaniny z recyklingu

Wielu z nas podziela zdanie, że najbardziej ekologicznym zachowaniem byłoby nie produkować wcale… A więc możemy kupować ubrania oraz tkaniny z wtórnego obiegu. Dzięki temu ograniczymy nie tylko produkcję, ale także ilość odpadów.

Inne przykłady tkanin najbardziej przyjaznych światu i świetnych do farbowania naturalnego:

• agawa
• sizal
• pokrzywa
• wełna owcza, z merynosa etycznie pozyskana
• alpaka
• jedwab tzw. pokojowy (peace silk)
• mieszanki lnu i bawełny, lnu i konopi

Uwaga na bambus, tencel, wiskozę!

Wymienione włókna i tkaniny są dość kontrowersyjne. Chociaż coraz częściej w sklepach widzimy ubrania z nich wykonane, warto zaznaczyć, że to włókna sztuczne. Materiał, z jakiego są stworzone, jest naturalny i roślinny. Jednakże włókna powstają z użyciem wielu rozpuszczalników i substancji chemicznych. Jakkolwiek babmus szybko rośnie, warto się zastanowić, czy duża ilość chemikaliów użytych w jego produkcji jest dla nas dobra. Szczególnie, że z bambusa często szyje się majtki.

Nowości w stylu ananas, soja…

Choć brzmi to jak najnowsze wynalazki wśród tzw. ekologicznych materiałów, trudno jednoznacznie określić wszystkie te tkaniny jako naturalne i produkowane w trosce o środowisko. Włókna, a właściwie skóry z ananasa są produkowane z naturalnych odpadów -liści. Efektem produkcji jest materiał przypominający włókninę lub filc. Podobno to świetna alternatywa dla skóry zwierzęcej.

A co z soją? Ubrania z włókna sojowego są bardzo miłe i dobre dla użytkownika. Podobno mają właściwości zbliżone do jedwabiu. W dodatku same ulegają biodegradacji. Niestety spora część soi na świecie to soja GMO lub ta wymagająca użycia wielu pestycydów i sporej ilości wody. Podobnie jak uprawa bawełny, soja może być organiczna i niekoniecznie.

Tkanina z mleka krowiego?

Z kolei tkaniny popularnie nazywane „z mleka” powstają z przędzy wytworzonej ze sproszkowanego zsiadłego mleka krowiego. Włókno to trudno zakwalifikować do produktów w duchu „eko”. A to dlatego, że współczesna produkcja mleka krowiego jest wysoce szkodliwa dla planety i okupiona cierpieniem zwierząt. Jeśli już mleko ma być produkowane, niech służy pożywieniu, nie zaś zamienia się w materiał.

Poliester

W wielu opracowaniach znajdziecie informacje o tym, że to świetne włókno. Nic bardziej mylnego. Poliester w każdej postaci, nawet ten pochodzący z recyklingu (czyli przetworzonych butelek PET), nie jest przyjazny dla planety ani użytkownika.

Certyfikaty i ich znaczenie

Od jakiegoś czasu marki tekstylne opatrują swoje produkty certyfikatami. Najbardziej popularne to oczywiście OEKO TEX oraz GOTS, ale często spotykamy się także z określeniami bardziej swobodnymi, np. „bawełna organiczna”, „z ekologicznych upraw” itd. Jak się w tym nie pogubić? Ze względu na obszerność tego zagadnienia, opracujemy je w osobnym artykule na blogu.

Do czego używa się tkanin naturalnych?

W zasadzie należałoby odpowiedzieć: do wszystkiego! Najczęściej takie materiały są poszukiwane na odzież dla niemowląt, bieliznę oraz tkaniny mające częsty bezpośredni kontakt ze skórą, np. ręczniki. Jeśli jednak docenimy właściwości ubrań i materiałów pochodzenia naturalnego, posiadających certyfikaty lub po prostu produkowanych w sposób zrównoważony, będziemy chcieli otaczać się tylko nimi. A więc zastosujemy je jako:

• bielizna i odzież codzienna
• ubrania i pieluchy dla niemowląt, małych dzieci
• ręczniki
• woreczki na żywność, ściereczki kuchenne, woskowijki
• pościel, pledy, koce
• zabawki tekstylne
• zasłony, obrusy, firany
• dywany, tapicerka, miękkie meble

Od becika do całunu

Kiedy spojrzymy na powyższą listę, okaże się, że na każdym etapie życia, czy w domu, czy w pracy, w podróży… bliskie są nam tkaniny i wyroby z nich. Mój wykładowca na studiach mawiał, że tkanina towarzyszy człowiekowi od becika do całunu. Dlatego warto zaopatrywać się w najlepsze jakościowo materiały, aby były trwałe. Uważam jednak, że inwestycja w materiał przyjazny środowisku i nam jest równie ważna.

Tkaniny do farbowania w sklepie DZIKIE BARWY

W naszej pracowni od początku skupiamy się na tkaninach stokowych, czyli pozostałościach po kolekcjach. Pozyskujemy je ze sprawdzonego źródła. Nasz dostawca skupuje dobrej jakości tkaniny z włókien naturalnych i daje im drugą szansę. To młody człowiek pełen pasji, z którym często rozmawiamy na tematy związana z poszanowaniem planety Ziemi. Z włóknami stokowymi pracujemy podczas warsztatów, na nich robimy testujemy kolory, z nich szyjemy próbniki kolorów, a dwa najbardziej przez Was lubiane materiały są dostępne w sklepie (batyst z bawełny oraz len z bawełną).

Dodatkowo, mamy w swojej ofercie len z certyfikatami, a także tkaninę z bawełny organicznej w stylu tetra- double gauze. W przypadku włókien zwierzęcych, proponujemy Wam wełnę z Polskiej Owcy Górskiej, którą kupujemy bezpośrednio w bacówce w Tatrach. W niedalekiej przyszłości planujemy poszerzyć wybór o konopie.

Wszystkie proponowane przez nas materiały świetnie się barwią za pomocą naszych barwników roślinnych i według nas są idealne do domowego farbowania.